Traditioneel energienet versus slim en lokaal energienet

In Nederland zijn er verschillende spelers actief in de elektriciteitssector. De bulk van de elektriciteit wordt opgewerkt door grote producten en vervolgens (door)verkocht door energiebedrijven aan hun klanten zoals zakelijke ondernemers of vastgoedeigenaren. Dit is een complexe beurs- of handelsafhankelijke markt waar de klant is geen invloed op heeft. Hierdoor vinden veel ondernemers dat de energiemarkt niet in hun voordeel werkt. Een slim energienet omzeilt deze complexe markt door het dichtbij huis te houden:

• Ondernemers wekken zelf duurzame stroom op voor eigen gebruik;
• De extra opgewekte stroom komt op het lokale energienet waar buren op aangesloten zijn;
• Ondernemers die die extra stoom nodig hebben kopen het rechtstreeks in bij de buren.

Kortom: de ondernemers zijn niet meer afhankelijk van de traditionele energiemarkt en staan de belangen van de ondernemers en vastgoedeigenaren centraal.

Bij een lokaal energienet kan de regionale netbeheerder de eigenaar zijn of bijvoorbeeld de gemeente of de betrokken energiecoöperatie. Dat hangt af van het eigendomsmodel. In alle gevallen zorgt de eigenaar voor het onderhoud, verhelpt evt. storingen en regelt het transport van de stroom. De eigenaar kan dit ook uitbesteden aan een derde partij.

Wat is er slim aan een slim energienet?

Het huidige elektriciteitsnet is eenrichtingsverkeer: een producent wekt energie op in een energiecentrale en het netwerk vervoert dit naar jouw huis of bedrijf. Dit netwerk is niet gemaakt voor veel producten van stroom (decentrale opwekkers) en ook niet gemaakt voor grote hoeveelheden stroom die we in pieken produceren (bij veel wind of zon) of in pieken verbruiken (o.a. bij opladen van auto’s). Echter, deze pieken nemen alleen maar toe en je ziet hierdoor steeds vaker dat problemen ontstaan. Zonneparken kunnen bijvoorbeeld niet aangesloten worden op het landelijke elektriciteitsnet of bedrijventerreinen kunnen niet uitbreiden omdat het netwerk onvoldoende capaciteit heeft om stroom te leveren. Kortom, het traditionele energienetwerk komt in de problemen omdat het inflexibel is.  

Een slim energienet is daarentegen wél flexibel en daardoor slim. Door geavanceerde IT oplossingen en technische opslagmogelijkheden van stroom, heeft het geen last van alle bovengenoemde schommelingen. Sterker nog, dit net zorgt ervoor dat alle opgewekte stroom verbruikt wordt en er voldoende energie is voor ieder moment. Ook als dit in pieken en dalen gaat. Het houdt vraag en aanbod van stroom in balans dankzij slimme meet- en regelsysteem met algoritmes (“smart demand response”).

Wat is de rol van een energiecoöperatie?

In plaats van een commercieel energiebedrijf die stroom produceert en/of (door)verkoopt, doen ondernemers en vastgoedeigenaren dit zelf. Dit doen zij in een georganiseerde vorm, namelijk in een energiecoöperatie. Een coöperatie heeft net als een vereniging een bestuur en leden en zijn zij eigenaar van coöperatie. Er bestaan in Nederland honderden energiecoöperaties. Het grote voordeel van de coöperatie is dat de leden samen bepalen wat zij belangrijk vinden voor hun eigen energie-infrastructuur. De deelnemers op bedrijvenpark Apeldoorn-Noord zullen zich dusdanig verenigen om leiding te nemen over de energieproductie en de spelregels te bepalen. Vanuit hier kan zich van alles ontplooien want met elkaar kan je investeringen doen die als individu niet mogelijk zijn. Bijvoorbeeld in duurzame of groene voorzieningen op het bedrijvenpark. De coöperatie is eigenaar van alle gezamenlijke investeringen en heeft de vrijheid om creatief te zijn. De coöperatie heeft de leiding, maar is (meestal) niet verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het slimme netwerk en de bijhorende installaties en slimme technologieën. Dit wordt vaak belegd bij een ESCo. 

Wat is de rol van een ESCo?

Indien je  – om wat voor reden dan ook – wel wilt verduurzamen maar zelf niet wilt investeren, is het een idee om een ESCo in te schakelen. De afkorting staat voor Energy Service Company. Stel je wilt een warmtepomp en zonnepanelen: de ESCo ontwerpt, realiseert, financiert en beheert de nieuwe installaties. Een totaaloplossing waardoor deelnemers zich kunnen blijven richten op de kerntaken van ondernemerschap. Een goede ESCo zal blijvend adviseren.

Voorbeelden van bedrijvenparken met een slim energienet 

IPKW 

Industriepark Kleefse Waard (IPKW) is een prijswinnend bedrijventerrein dat duurzame en energie-gerelateerde bedrijven huisvest, faciliteert en met elkaar verbindt. Op IPKW liggen momenteel 27.000 zonnepanelen die 6,7 miljoen kWh per jaar opwekken. Dat staat gelijk aan het energiegebruik van ruim 2.200 huishoudens. Ze wisselen energie uit en onderzoeken of reststromen van lokale grond- en brandstoffen van het ene bedrijf als grondstof gebruikt kan worden door het andere bedrijf. Geheel circulair dus. 

Meer informatie